Pierwsza kwadra Księżyca

Minionej nocy o godzinie 3:48 Księżyc znalazł się w pierwszej kwadrze. Na poniższym obrazie możecie zobaczyć zmianę oświetlenia naszego naturalnego satelity w dniach 28-30 października. Zachęcam wszystkich do własnych obserwacji.

Podsumowanie sezonu burzowego 2014

Serdecznie zapraszam do obejrzenia podsumowania minionego sezonu burzowego w Makowie Podhalańskim.

Silne i szybko przemieszczające się burze na zachodzie kontynentu

Obecnie przez zachodnią Europę przemieszcza się chłodny front atmosferyczny, który w wielu miejscach przynosi gwałtowne burze. Umiarkowana niestabilność atmosfery w połączeniu z silnym przepływem powietrza sprawia że nad Francją, Belgią i Niemcami przechodzą silne burze o charakterze mezoskalowych systemów konwekcyjnych MCS i superkomórek. Burzom tym mogą towarzyszyć opady intensywnego deszczu i dużego gradu, silne porywy wiatru, a nawet tornada, które nawet mogą być silne. Dodatkowym zagrożeniem jest bardzo szybkie przemieszczanie się komórek burzowych. W pojedynczych przypadkach przekracza 80 km/h co jest wartością ekstremalną jak na warunki europejskie.

Jutro front dotrze do Polski i także powinien przynieść ze sobą burze, które także mogą być gwałtowne, ale jednocześnie słabsze od tych obserwowanych obecnie na zachodzie kontynentu.

 

Dynamiczna pogoda w środkowej Europie

W najbliższych dniach w naszej części starego kontynentu pogoda stanie się bardziej dynamiczna. Wszystko dzięki prognozowanemu niżowi, który w najbliższym czasie będzie władać nad wodami Atlantyku, w rejonie Wielkiej Brytanii. Wraz z niżem prognozowany jest wzrost siły prądu strumieniowego, który także zawita do Polski.

Pierwsze oznaki zbliżającego się załamania pogody powinni odczuć mieszkańcy województw graniczących z Niemcami już w sobotę. Prognozy wskazują, że dojdzie tam do dość rzadkiego jak na ten rok połączenia umiarkowanych warunków termodynamicznych z kinematycznymi. CAPE 500-1000 J/kg i DLS 0-6 km na poziomie przeszło 15 m/s mogą stworzyć warunki do powstawania dobrze zorganizowanych i szybko przemieszczających się struktur typu MCS. Front atmosferyczny i niewielka strefa zbieżności powinny wspomóc inicjację konwekcji. Ze względu na dość szybkie przemieszczanie się potencjalnych burz, podtopienia mimo możliwych intensywnych opadów, nie powinny jednak wystąpić. Jednocześnie nie można wykluczyć silniejszych porywów wiatru, które wg mnie mogą być głównym zagrożeniem.

W niedzielę główny front atmosferyczny zacznie swój bieg na zachód nad krajami Beneluksu i zachodnimi Niemcami. W tych regionach nie można wykluczyć żadnego groźnego zjawiska pochodzenia burzowego (nawet tornad). W Polsce najwięcej wilgoci w dolnej troposferze nagromadzi się w południowych województwach. Dzięki temu i ze względu na brak wyraźnych stref zbieżności wiatrów i stosunkowo wysoki poziom kondensacji burze będą głównie możliwe w górach i na przedgórzach a także na południowym wschodzie kraju. Nie można także wykluczyć inicjacji głębokiej konwekcji bardziej na północ od omawianego obszaru ale szanse są tam zdecydowanie mniejsze. Im dalej na zachód tym burze powinny mieć bardziej gwałtowny charakter. Silny wiatr i opady gradu o średnicy 2-3 cm będą jak najbardziej możliwe.


Prognozy na poniedziałek i wtorek są jak na razie dość niestabilne. Przebieg zjawisk konwekcyjnych będzie zależał głównie od umiejscowienia omawianego wyżej frontu.

Zmiany na stronie.

Witam wszystkich. Obecny przestój w pisaniu nowych postów jest spowodowany powolnym procesem wdrażania nowości. Pojawiły się już mapki z prognozami PŁB i ESTOFEX. Dzisiaj ruszył także nowy system komentowania od Disqus. W planach mam także wprowadzenie innych ulepszeń i udogodnień, które prędzej czy później pojawią się na blogu.

Bliskie spotkanie z piorunami

Pioruny są najoczywistszym elementem każdej burzy. Jedni się ich boją a inni wypatrują ich z niecierpliwością. Dzisiaj miałem okazję pooglądać je z dość bliskiej perspektywy. Poniżej zamieszczam filmik, który ukazuje omawiane zjawiska.

Chmura szelfowa

Dzisiaj miałem okazję podziwiać przepiękną chmurę szelfową. Oto jak wyglądało owe zjawisko:

Prognoza konwekcyjna na dzień 20.07.2014

W dniu dzisiejszym północna Polska znajdzie się w rejonie niestabilnego powietrza o chwiejności dochodzącej lokalnie do 1000 J/kg. Bliska obecność prądu strumieniowego spowoduje zwiększenie przepływu powietrza i uskoków wiatru do 15-20 m/s w warstwie 0-6 km w rejonie prognozowanej największej chwiejności. Wysoka temperatura, która może przekroczyć 30 stopni Celsjusza spowoduje podniesienie poziomu kondensacji do 1400-2000m.

Przewiduje się wystąpienie raczej pojedynczych formacji burzowych na drodze których największym zagrożeniem będzie silny wiatr i intensywne opady deszczu.

Dzisiejsza sytuacja prognostyczna jest niezwykle trudna do interpretacji. Obecność wysoko umiejscowionego poziomu kondensacji i suchsze warstwy w wyższych częściach troposfery mogą spowodować całkowity brak głębokiej konwekcji. Jednak prognozowana obecność wyraźnej strefy zbieżności sugeruje możliwość jej rozwoju. W takim przypadku możliwe jest utworzenie kilku superkomórek typu HP (SRH > 100 m2/s2 i PW > 30 mm). Wspomniane wyżej suche warstwy i wysoki poziom kondensacji mogą sprzyjać silnym porywom wiatru prostoliniowego, którego prędkość może przekraczać 80-100 km/h (tylko w przypadku dobrze zorganizowanych struktur). Burze mimo intensywnych opadów deszczu nie powinny powodować podtopień, ze względu na dość szybkie przemieszczanie się chmur. Nie można także wykluczyć opadów gradu o średnicy do 2 cm.

Ryzyko pojawienia się groźnych zjawisk oceniam na 5 %.

Burza w Time Lapse

Chciałbym się podzielić moim filmem, który został nakręcony wczoraj podczas przechodzenia fotogenicznej burzy. Film został przyspieszony 32 razy a efekt można podziwiać tutaj:

Tornada w USA - Czerwiec 2014

Według danych zebranych przez organizację Storm Prediction Center w minionym miesiącu wstępnie odnotowano 326 raportów o wystąpieniu tornada. Średnia z lat 1991-2010 wynosi 243 raporty. Tym samym odnotowano o przeszło 150 raportów więcej niż w poprzedzającym miesiącu maju, który pod względem klimatycznym jest najbardziej aktywnym miesiącem w roku. Czerwiec 2014 okazał się także najbardziej aktywnym miesiącem od Maja 2011, kiedy to także odnotowano 326 raportów.
W Czerwcu odnotowani kilka "wybuchów" aktywności a najsilniejszy wystąpił w dniach 16-19 czerwca, kiedy odnotowano przeszło 100 tornad a dwie osoby straciły życie.

Najważniejsze wydarzenia.
Pomiędzy 16 a 19 dniem czerwca odnotowano przeszło 100 tornad wzdłuż centralnych i północnych części Wielkich Równin i północnego środkowego-zachodu od Nebraski do Wisconsin. Najbardziej niszczycielskie tornada wystąpiły dnia 16 we wschodniej Nebrasce, gdzie zaobserwowano 4 tornada kategorii EF-4. Najbardziej ucierpiało małe miasteczko o nazwie Pilger, którego 75% zabudowań zostało całkowicie zniszczonych, a najbardziej ucierpiała dzielnica biznesowa, która została zniszczona w 100%. Jedna z superkomórek zmierzająca do Hrabstwa Stanton wygenerowała 2 tornada EF-4, w tym jedno, które uderzyło w Pilger. Każde z nich zabiło po jednej osobie. 2 tornada występujące w tym samym czasie, z tej samej superkomórki są niezwykle rzadkie. Był to pierwszy przypadek śmierci bezpośrednio spowodowanej przez tornado w Nebrasce od 10 lat a ostatni taki przypadek miał miejsce 22 maja 2004 roku.
Tornada także dotarły do północnego środkowego-zachodu. Tornado, które wystąpiło 16 czerwca niedaleko Platteville w Wisconsin było pierwszym w tym raku jakie odnotowano w tym stanie. Tym samym było to szóste tak późne pojawienie się pierwszego tornada w tym stanie od początków pomiarów w 1950 i najpóźniejsze od roku 1995.

Źródło:   http://www.ncdc.noaa.gov

Prognoza konwekcyjna na dzień 15.07.2014.

W dniu dzisiejszym w pasie od Małopolski i Śląska po Warmię i Mazury i Podlasie spodziewany jest wzrost bezwzględnej wilgotności powietrza do 16-19 stopni punktu rosy. Tak wysoka wilgotność zaowocuje wzrostem energii potencjalnej dostępnej konwekcyjnie CAPE do wartości 500-2000 J/kg. Niewielki przepływ poziomy powietrza na różnych wysokościach rzędu kilku m/s spowoduje spadek wartości parametrów kinematycznych.


Na dzień dzisiejszy prognozuje się wystąpienie burz o słabej i umiarkowanej sile, które najwcześniej pojawią się w górach. Stosunkowo wysoki poziom kondensacji może w niektórych miejscach omawianego paragrafu skutecznie zablokować inicjację głębokiej konwekcji.

Parametr Delta Theta-E

Największym zagrożeniem będą ulewne opady deszczu i możliwe silniejsze porywy wiatru prostoliniowego.
Uwodnienie troposfery powinno przekroczyć 30 mm co nie jest ogromną wartością, ale prawie stacjonarny tryb konwekcji może doprowadzić do lokalnych podtopień. LCL na poziomie 1200-1800 m w połączeniu z suchszymi warstwami powietrza w środkowej troposferze może doprowadzić do powstawania zjawisk typu downburst (silny wiatr). Istnieje także ryzyko opadów niewielkiego gradu o średnicy do 2 cm.

Pogodowe podsumowanie dnia 14.07.2014

W dniu dzisiejszym miałem okazję obserwować liczne chmury typu Cumulonimbus. Najbliższa burza przechodziła ok 10 km na południe od mojej lokalizacji (Maków Podhalański). Podczas jej obserwacji oprócz kilkunastu wyładowań dostrzegłem ciekawą formację chmurową o angielskiej nazwie scud cloud. Scud z wyglądu przypomina zalążek tornada, ale nie wykazuje żadnej rotacji. Jednak najmilszym akcentem dzisiejszych obserwacji było zjawisko towarzyszące mamma.
Temperatura max. wyniosła 25 C a suma opadu to 1 mm.

Prognoza konwekcyjna na dzień 14.07.2014 na podstawie modelu GFS.

W dniu jutrzejszym Polska znajdzie się w chwiejnej masie powietrza. Niestabilność atmosferyczna wyrażona za pomocą współczynnika CAPE osiągnie wartości do 1200 J/kg. Warunki kinematyczne będą słabe więc pojawiające się burze będą stosunkowo wolno się przemieszczać i nie powinny przyjmować zorganizowanych form.

Najwcześniej inicjacji głębokiej konwekcji można się spodziewać w Karpatach, gdzie pierwsze komórki opadowe powinny się pojawić już przed południem na skutek stosunkowo niskiego poziomu LCL i wymuszenia orograficznego. W związku z tym faktem prognozuję, iż burze w tym regionie będą liczne ale nie powinny być nadto gwałtowne. Największym zagrożeniem będą intensywne opady deszczu i wyładowania atmosferyczne, na które w górach trzeba szczególnie uważać. Nie można także wykluczyć opadów drobnego gradu.

Poza obszarami górskimi także przewidywany jest rozwój struktur konwekcyjnych. Ich inicjacja w zależności od regionów powinna nastąpić popołudniu bądź wieczorem. Najwcześniej burze powinni ujrzeć mieszkańcy południowych województw. Tutaj mimo podwyższonego poziomu LCL inicjacja powinna nastąpić w regionach lokalnych stref zbieżności wiatrów. Wiele wskazuje na to, iż w centralnej części kraju burze w ogóle się nie rozwiną albo pojawią się dopiero późnym wieczorem albo w nocy. Burze w omawianym paragrafie powinny być izolowane przez co miejscami mogą okazać się gwałtowniejsze niż w regionach górskich. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym gwałtowność będzie silniejszy przepływ powietrza, który może doprowadzić do lepszej organizacji burz w struktury wielokomórkowe. Największym zagrożeniem będą intensywne opady deszczu (zwłaszcza w południowych województwach) i opady gradu o średnicy dochodzącej do 2 cm.

Podsumowując najsilniejszych burz można się jutro spodziewać od północnego Śląska i Małopolski, do południowych części Mazowsza, od godzin około południowych do późnych godzin nocnych .

Upały i burze

Obecnie Polska znajduje się w gorącej i wilgotnej masie powietrza, za sprawą której temperatura popołudniami dochodzi do i przekracza 30 stopni Celsjusza. Upałom towarzyszą także burze, które jak do tej pory wykazywały się słabą i umiarkowaną aktywnością. Taki stan rzeczy potrwa przynajmniej do czwartku. Niestety upały w najbliższych dniach mają się nasilić. Prognozowane maxima temperaturowe na najbliższe dni wahają się od 28 do 33 stopni. Upalne powietrze najszybciej opuści południowe regiony naszego kraju a stanie się tak już w środę.

Dzięki stosunkowo dużej zawartości wilgoci w powietrzu popołudniami możliwe będą także burze, które miejscami mogą być gwałtowne. Największym zagrożeniem podczas ich przechodzenia będą ulewne opady deszczu i średniej wielkości gradu.

Podczas upałów należy unikać dłuższego przebywania w pełnym słońcu (zwłaszcza dzieci i osoby starsze) i należy pić duże ilości wody mineralnej. Podczas burz należy unikać samotnych drzew i metalowych konstrukcji. Najlepszym miejscem na schronienie jest dom lub samochód.

Obłoki srebrzyste na polskim niebie

Minionej nocy można było zobaczyć najwyższe chmury w ziemskiej atmosferze czyli obłoki srebrzyste. Występują one w mezosferze na wysokości ok 80 km nad powierzchnią ziemi. Widoczne są każdego lata najczęściej między 50 a 70 stopniem szerokości geograficznej. By można było je obserwować słońce musi znajdować się pomiędzy 6 a 16 stopniem poniżej horyzontu. Wtedy te niezwykłe chmury zostają podświetlone od spodu i są widoczne dla naszych oczu.

Wczoraj wieczorem i dzisiaj nad ranem doszło do wzmożenia aktywności obłoków dzięki czemu były one widoczne w wielu krajach starego kontynentu. Ja także postanowiłem zaobserwować to rzadkie zjawisko ze szczytu Makowskiej Góry.

Huragan Arthur

Pierwszego lipca po wschodniej stronie Florydy utworzyła się pierwsza w sezonie 2014 burza tropikalna, która otrzymała imię Arthur. Z biegiem godzin i dni cyklon przemieszczał się w kierunku północnym wzdłuż wschodniego wybrzeża USA. Burza przybrała na sile i obecnie mówi się o niej jako o huraganie 2 kategorii z ciśnieniem w centrum 973 hPa, wiatrem wiejącym w ramionach ze stałą prędkością 160 km/h (100 mph). Obecnie najniebezpieczniej jest u wybrzeży stanu Północna Karolina. Huragan dalej powędruje w kierunku północno-wschodnim i najprawdopodobniej zacznie słabnąć. Obecne położenie i dalsza trasa huraganu.

Burza w Photoshopie

Nie od dziś wiadomo, że zdjęcia przerobione w komputerowych programach graficznych potrafią wyglądać o wiele lepiej. Ale czy tak samo będzie ze zdjęciami chmur burzowych?
Otóż postanowiłem przerobić zdjęcie wczorajszej burzy tylko za pomocą zmiany jego oświetlenia.
Efekty oceńcie sami.

Burze nad Polską

Obecnie nad naszym krajem przechodzą burze, które nie są nadzwyczaj intensywne. Do inicjacji głębokiej konwekcji doszło w godzinach południowych w województwie Opolskim. Burze za sprawą umiarkowanego przepływu i lokalnej strefy zbieżności wiatrów dość szybko utworzyły linię, która z biegiem czasu powiększyła się i ruszyła w kierunku północno-wschodnim. Obecnie główna strefa burz przemieszcza się w kierunku Warszawy. Podczas przechodzenia burz należy spodziewać się silniejszego wiatru, intensywnych opadów deszczu, a także niewielkiego gradu.

Kiedy przestanie padać?

Obecna strefa umiarkowanie intensywnych opadów przechodzi nad województwami południowymi i centralnymi powoli kierując się na wschód. W ciągu dnia spodziewamy się stopniowego zmniejszania ich intensywności. Opady najdłużej utrzymają się w województwach wschodnich, gdzie zanikną dopiero w nocy. Temperatura dzisiaj nie będzie zbyt wysoka. Na zachodzie kraju, gdzie niebo będzie pogodne termometry powinny wskazać od 20 do 23 stopni. Niestety na wschodzie podczas opadów temperatura będzie oscylować w okolicach zaledwie 10 stopni.

Niebezpieczne burze w południowej Europie

Mieszkańcy Włoch i półwyspu Bałkańskiego powinni dzisiaj uważać na silne burze, które już zaczęły się pojawiać. Dzisiejsza prognoza grupy ESTOFEX jest niepokojąca. Został bowiem wydany najwyższy 3 stopień zagrożenia.

Zagrożenie będzie stanowił silny wiatr, bardzo duży grad, a nawet tornada. Stanie się tak ponieważ dojdzie do połączenia korzystnych warunków termodynamicznych z umiarkowanie silną kinematyką. Wartość energii potencjalnej dostępnej konwekcyjnie sięgnie wartości 2000 J/kg co samo w sobie nie jest wartością ekstremalną, ale uskoki wiatru na poziomie 20-30 m/s w warstwie 0-6 km spowodują lepszą organizację i intensyfikację procesów konwekcji. 

W Początkowej fazie rozwoju burze powinny przybierać charakter superkomórkowy ze względu na dość dużą skrętność wiatru w dolnej troposferze. Podczas ich przechodzenia największym zagrożeniem będą opady dużego gradu o wielkości +5cm. Utworzenie się tornada także nie jest wykluczone  Popołudniu bądź wieczorem możliwe jest utworzenie się silnego układu typu MCS z wbudowaną linią szkwału, na którego drodze mogą pojawiać się niszczące porywy wiatru prostoliniowego i ulewny deszcz.  

Źródło: http://www.estofex.org/

Rekordowo ciepły maj.

Według Narodowego Centrum Danych Klimatycznych NCDC maj 2014 w skali globalnej okazał się najcieplejszym majem w 135 letniej historii pomiarów. Odchylenie od normy sięgnęło +0.74 C, tym samym został pobity rekord z roku 2010. W tym samym czasie zasięg pokrywy lodowej w Arktyce był trzecim najmniejszym, a wokół Antarktydy największym w historii pomiarów. Niepokojącym faktem jest to, iż zjawisko El Nino nie miało większego wpływu na obecny rekord temperatury, co może świadczyć o postępujących zmianach klimatu.

Źródło: http://www.ncdc.noaa.gov/

Dzikie zwierzęta

Polskie góry są pełne dzikiej zwierzyny. Rozległe lasy, cisza, spokój, brak oznak przemysłowej działalności ludzkości. Szczęście mają ci, którzy mogą tu mieszkać i podziwiać płoche zwierzęta praktycznie codziennie. Do takich osób należę także ja. Dzisiaj miałem okazje podziwiać piękną sarenkę. Oglądanie takiego zwierzęcia z odległości przeszło 100 metrów jest dosyć kłopotliwe, ale z pomocą przyszła technika, a oto efekty mojej dzisiejszej obserwacji:

Pogodowe niebezpieczeństwa - pioruny

W Polsce corocznie pioruny są sprawcami przynajmniej kilku wypadków z udziałem ludzi. Bezpośrednie trafienie w człowieka może spowodować poważne szkody w organizmie a nawet śmierć. Napięcie prądu podczas wyładowania atmosferycznego może sięgać 100 mln V. Czy człowiek może się jakoś zabezpieczyć przed taką ogromną siłą? Najlepszym wyjściem jest pozostanie w betonowym budynku podczas trwania burzy. Dodatkowo należy zamknąć wszystkie okna, aby ewentualny piorun nie wniknął nam do środka. Aby chronić nasz domowy sprzęt elektroniczny należy wyłączyć go od sieci energetycznej. Ale co w przypadku kiedy burza spotka nas poza domem? Najbezpieczniejszym miejscem jest samochód. W przypadku bezpośredniego trafienia ładunek spłynie po karoserii do ziemi, nie wnikając do środka. Jednak trzeba pamiętać by nie dotykać niczego metalowego. Kiedy nie mamy auta w pobliżu należy unikać wzgórz i samotnych drzew lub innych wysokich przedmiotów. Najlepiej jest kucnąć w jakimś obniżeniu terenu, najlepiej na palcach by jak najmniejszą powierzchnią stykać się z ziemią, złączyć nogi razem i palcami dotykać ziemi. Ta pozycja nie gwarantuje całkowitego bezpieczeństwa, ale w przypadku porażenia prądem spowoduje lepszy spływ ładunku do ziemi, dzięki czemu mamy większe szanse na przeżycie. W razie jakiś pytań proszę o komentarz.

Rozpoczęło się lato na półkuli północnej

Zgodnie z naszymi kalendarzami dzień 22 czerwca jest pierwszym dniem lata, jednak w tym roku astronomiczne lato przyszło do nas trochę wcześniej. Słońce górowało nad zwrotnikiem Raka wczoraj o godzinie 12:51 tym samym rozpoczynając porę letnią. Jakie niebezpieczne zjawiska pogodowe mogą nas spotkać w tym okresie? W Polsce lipiec i sierpień są zdecydowanie najbardziej burzowymi miesiącami w roku. Oczywiście liczba burz może być większa w innych miesiącach, jednak letnie burze cechują się największą intensywnością. Na przestrzeni ostatnich lat największym niebezpieczeństwem były niszczące porywy wiatru. Zdecydowana większość najsilniejszych burz wiatrowych takich jak Bow Echo a także Derecho na terenie Europy Środkowej wystąpiła w lipcu. Innym niebezpieczeństwem są trąby powietrzne. Wirujące kominy chmurowe pojawiają się w naszym kraju od dawna, więc nie są to anomalie pogodowe. Zagrożenie z ich strony jest zdecydowanie mniejsze dla nas, gdyż są to niezwykle lokalne zjawiska i pojawiają się dość rzadko. Jednak nie należy ich bagatelizować, gdyż wiatr jaki mogą ze sobą nieść może przekraczać 300 km/h. Sierpień jest miesiącem szczytu aktywności trąb wodnych nad Bałtykiem. Zazwyczaj nie stwarzają one większego zagrożenia, ale w momencie zauważenia zjawiska należy bacznie je obserwować, gdyż trąba może wejść na ląd. Lato jest najbardziej deszczową porą roku, dlatego trzeba się liczyć z zagrożeniem powodziowym. Powódź może być rozległa tj. w 1997 roku, albo lokalna np. słynny przypadek z Bogatyni. Tak więc apeluję do wszystkich o rozsądek i o poważne traktowanie ostrzeżeń pogodowych. Więcej o zagrożeniach i bezpieczeństwie w następnych artykułach.

Kolejny ciekawy time lapse

Tym razem chciałbym przedstawić kolejny ciekawy filmik ukazujący przemieszczanie się chmur w warunkach zróżnicowanego przepływu powietrza wywołanego bliską obecnością chmur burzowych. Na filmie widoczne są miejsca występowania prądu wstępującego i strumienia powietrza zasysanego przez chmurę cumulonimbus (z ang. inflow jet):

Uskok wiatru w time lapse

Chciałbym przedstawić film nakręcony w maju tego roku, który pokazuje jak uskok wiatru wpływa na prąd wstępujący chmury cumulus. Aby zjawisko było dobrze widoczne potrzebny jest dość silny uskok wiatru (w tym przypadku to ponad 10m/s w warstwie 0-6 km) i slaby prąd wstępujący uwidoczniony za pomocą chmury cumulus. Na filmie doskonale widać jak chmura przechyla się zgodnie z kierunkiem uskoku. Podczas gdy wierzchołek ucieka to podstawa chmury prawie stoi w miejscu. W tym przypadku chmura cumulus jest lepsza od cumulonimbusa, gdyż posiada słabszy prąd wstępujący, który łatwiej poddaje się uskokowi. 

Burza jako zjawisko fizyczne cz 2 - CAPE

W tej części wykładu chciałbym się skupić na niezwykle istotnym a zarazem najbardziej podstawowym parametrze w meteorologii konwekcyjnej jakim jest energia potencjalna dostępna konwekcyjnie CAPE. W pierwszej części wyjaśniłem w jaki sposób cząsteczka powietrza z powierzchni ziemi może dotrzeć do stratosfery. Teraz opowiem dokładniej o największym wycinku jej drogi. A więc gdy parcela przekracza poziom swobodnej konwekcji LFC (Level of Free Convection) pod wpływem wyporności zaczyna wznosić się ku górze, do momentu osiągnięcia poziomu zwanego poziomem równowagi EL (Equilibrium Level). Właśnie ta warstwa nosi nazwę CAPE. Wartość energii w niej zawartej zależy bezpośrednio od miąższości warstwy i różnicy między temperaturą cząstki a temperaturą otaczającego powietrza. Oczywiście im wyższa warstwa i większa różnica temperatur tym energia jest większa. Ale co ma na to wpływ? Odpowiedź to temperatura i wilgotność. By wyliczyć CAPE potrzebny nam będzie pionowy rozkład temperatur w całej troposferze. Generalnie im wyższa temperatura przy ziemi i większy gradient temperatury tym wyższy CAPE. Jednak temperatura to nie wszystko. Potrzebna jest także wilgotność. Jak nie trudno się domyślić wyższa wilgotność sprzyja konwekcji. Istnieją różne rodzaje wartości CAPE w zależności od miejsca bazowego, z którego zaczynamy go liczyć. SBCAPE jest wartością liczoną dla cząstki unoszącej się z powierzchni ziemi MUCAPE jest liczone dla cząstki cechującej się największą niestabilnością (dla tej cząstki CAPE jest największe),zazwyczaj jest to SBCAPE, ale cząstka ta równie dobrze może występować np 500 m nad ziemią, MLCAPE jest to uśredniona wartość energii dla cząstek z danej warstwy (np. dolnych 500 m).

Tornada w USA - Maj 2014

Według wstępnych danych w maju zanotowano 150 tornad. Jest to wynik mniejszy od średniej z lat 1991-2010 na poziomie 276 zjawisk. 10 i 11 maja silny front przesunął się znad Gór Skalistych w kierunku Wielkich Równin. 10 maja zgłoszono 11 raportów, a 11  maja 36 raportów o wystąpieniu tornada. Najsilniejsze tornado otrzymało kategorię EF-3. 21 maja najsilniejsze burze przeszły nad stanem Colorado niedaleko Denver, gdzie zgłoszono 9 raportów o wystąpieniu tornada.

Burza jako zjawisko fizyczne cz.1

Burza z definicji występuje gdy słyszymy grzmot, bądź widzimy błysk wyładowania atmosferycznego. Ale czym jest to zjawisko? Zapewne wielu z nas słyszało w dzieciństwie różne tłumaczenia od rodziców, ale czy są one prawdziwe? Otóż to jakże niezwykłe i piękne zjawisko jest niczym innym jak wytworem wielorakich procesów fizycznych zachodzących w atmosferze. Pierwszym i jakże ważnym jest insolacja. W pogodny poranek kiedy słońce odbywa swoją pozorną wędrówkę zaczyna dziać się coś wspaniałego. Promienie słoneczne padając na powierzchnię ziemi, trawy, budynków czy innych przedmiotów zaczyna je ogrzewać. Dzieje się tak dlatego, że promienie słoneczne niosą ze sobą energią, która przekazywana jest wszystkiemu co napotkają na swojej drodze. Tak właśnie dostarczana jest siła napędowa dla wszystkich żywych organizmów znajdujących się na powierzchni naszej planety. Kolejnymi niezwykle istotnymi procesami są parowanie i kondensacja. Cykl obiegu wody jest urozmaicony lecz ja skupię się tylko na tym co dzieje się nad lądem. Tak więc poranne powietrze ogrzewane słońcem rozszerza się(staje się mniej gęste), robi się więc tym samym miejsce dla gazu zwanego parą wodną. Skąd ten gaz się weźmie? Odpowiedź znajduje się tuż nad ziemią. Podczas nocnego ochładzania ta sama para wodna niejako uciekła z powietrza i osiadła na listkach trawy tworząc rosę. Teraz kiedy ponownie powietrze zrobiło miejsce woda paruje zasilając najniższą część atmosfery w niezwykle istotną w procesach burzowych parę wodną. Robi się coraz cieplej, a powierzchnia (fachowo zwana powierzchnią czynną) nie jest jednorodna. Różne albedo powoduje nierównomierne nagrzewanie i tym samym tworzenie się kominów termalnych. Wynika to z faktu mniejszej gęstości cieplejszego powietrza, które zaczyna unosić się w górę. Ten proces nazywa się konwekcją. Transportuje on wilgoć z najniższej warstwy do wyższych partii troposfery. Jeśli komin jest na tyle silny by dotrzeć do wysokości zwanej poziomem kondensacji z uniesienia to powstaje chmura typu cumulus. Trzeba wspomnieć, że od tego momentu do atmosfery wydziela się dodatkowe ciepło, które powoduje mniejszy spadek temperatury wraz z wysokością wznoszącego się powietrza. Do tej pory nasza cząstka (parcela) ochładzała się w wyniku rozprężania o 1 stopień Celsjusza na każde 100 metrów, a od tego momentu już tylko o 0,6 C. Gradient (zmiana) temperatury powietrza wraz z wysokością jest zazwyczaj pomiędzy tymi wartościami. To może skutkować tym, iż w pewnym momencie nasza wznosząca się parcela będzie miała większą temperaturę od otaczającego ją powietrza. To miejsce nazywa się poziomem swobodnej konwekcji. Miarą ilości "energii", która wypycha naszą cząstkę jest energia potencjalna dostępna konwekcyjnie (CAPE), która wyrażana jest w J/kg. W ten sposób powietrze mogłoby uciec z naszej atmosfery gdyby nie fakt, że w miejscu zwanym tropopauzą powietrze przestaje się ochładzać. Nasza cząstka tego nie potrafi więc w pewnym momencie znowu staje się zimniejsza od otoczenia i jej swobodny bieg ku górze kończy się. Na tym kończy się pierwsza część wykładu. Kolejna część z dokładnymi wyjaśnieniami już wkrótce.

Szczyt aktywności burzowej w zachodniej Europie

Wczoraj potężne burze nawiedziły Niemcy i Francję niosąc ze sobą bardzo duży grad nawet do 7 cm średnicy i silne porywy wiatru. Dzisiaj mieszkańców Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii i Niemiec czeka apogeum aktywności burzowej obecnej fali nawałnic, a być może także i całego roku. Wartość parametru CAPE ma sięgnąć 3000 J/kg co już samo w sobie jest znaczną wartością jak na Europę. Tak dużej niestabilności atmosfery będzie towarzyszył znaczny uskok wiatru, który w warstwie 0-6 km wyniesie 15-20 m/s. Skrętność wiatru także będzie obecna dlatego parametr SRH ma osiągnąć 100 -300 m2/s2 dzięki czemu spodziewamy się inicjacji kilku superkomórek, które mogą nieść ogromne zagrożenie ze strony wielkiego gradu (nawet przeszło 8 cm), nie można także wykluczyć powstania nawet kilku tornad. W ciągu trwania dnia superkomórki powinny przerodzić się w układ MCS w wbudowaną linią szkwału a następnie w bow echo, na którego drodze największym zagrożeniem będą niszczące porywy wiatru prostoliniowego. O tym jak poważna jest sytuacja najlepiej świadczy prognoza wydana przez organizację ESTOFEX, która wydała 3 i zarazem najwyższy stopień zagrożenia przed niebezpiecznymi zjawiskami konwekcyjnymi, a taka sytuacja zdarza się średnio 1 raz w roku.

Prognoza pogody na dzień 09.06.2014

Jutro czeka nas kontynuacja upalnej pogody. Na przeważającej części kraju termometry wskażą przeszło 30 stopni Celsjusza, a lokalnie nawet do 33. Taka sytuacja zaistnieje we Wrocławiu, Opolu, Poznaniu, a także możliwe że w Rzeszowie. Upał powinien ominąć tylko północne województwa. Przez cały dzień będzie słonecznie, ale wieczorem i w nocy w środkowej Polsce mogą pojawić się burze. Ze względu na późną porę burze nie powinny stanowić większego zagrożenia. Jednak w przypadku ich wystąpienia trzeba liczyć się z możliwością intensywnych opadów deszczu, a nawet niewielkiego gradu i silniejszych porywów wiatru.

Silne burze nad zachodnią Europą

Wczoraj wieczorem doszło do inicjacji głębokiej konwekcji nad krajami Beneluksu. Największym zagrożeniem jakie niosły burze były intensywne wyładowania atmosferyczne i opady dużego gradu. Oficjalne raporty mówią o 5 cm gradzinach, które spadły na terytorium Belgii. Dzisiaj sytuacja będzie podobna. Najsilniejszych burz spodziewamy się wieczorem i w nocy od Francji przez Belgię, Holandię i Luksemburg aż do wschodnich Niemiec. W tych regionach spodziewany jest znaczny wzrost wilgotności bezwzględnej, który przyczyni się do zwiększenia energii potencjalnej dostępnej konwekcyjnie CAPE do wartości ok 3000 J/kg. Towarzyszyć temu będzie całkiem spory pionowy uskok wiatru do ok 20 m/s. Te warunki powinny doprowadzić do powstania zorganizowanych układów konwekcyjnych typu MCS. Całkiem spora skrętność wiatru daje także szanse na powstanie kilku superkomórek, na których drodze największym zagrożeniem będzie duży grad. Pojawienie się tornada także nie jest wykluczone, ale szanse na tego typu zjawisko są niewielkie. Już teraz nad zachodnimi Niemcami przetacza się burza, która cechuje się znaczną aktywnością elektryczną co świadczy o potencjale obecnych warunków atmosferycznych.

Możliwe tornada na zachodzie Europy

Dzisiaj rozpoczyna się prognozowany trzydniowy okres z potencjalnie niebezpieczną pogodą we Francji, krajach Beneluksu i w zachodnich Niemczech. Według globalnego modelu prognostycznego GFS w najbliższych dniach wartość wskaźnika STP z ang. Significant Tornado Parameter ma osiągać alarmujące wartości (lokalnie przeszło 4). Istnieją jednak pewne obawy co do wartości energii potencjalnej dostępnej konwekcyjnie CAPE, która ma ogromny wpływ na wartość STP. W przeszłości zdarzało się już tak, że GFS zdecydowanie przeszacowywał ilość wilgoci zawartej w powietrzu w rejonie Francji. To skutkowało mniejszą aktywnością układów burzowych, o ile w ogóle takowe wystąpiły. Aktualne prognozy konwekcyjne dla całej Europy znajdziecie państwo na stronie organizacji ESTOFEX.    

Silne burze w USA

Dzisiaj wieczorem i w nocy czasu polskiego amerykańskie Wielkie Równiny nawiedzą potężne burze. Storm Prediction Center wydał 2 stopień zagrożenia przed niebezpieczną pogodą dla stanów Nebraska, Iowa i Missouri. Największym zagrożeniem będą silne podmuchy wiatru prostoliniowego. Duży grad a nawet tornada także są możliwe.

Witam.

Witam wszystkich. Ja mam na imię Piotrek i postaram się pisać o pogodzie panującej nie tylko w naszym kraju, ale i na całym świecie. Znajdziecie tutaj także opisy zjawisk atmosferycznych i porady dotyczące bezpieczeństwa podczas groźnych zjawisk meteorologicznych. Moją pasją  nie jest tylko pogoda, ale także astronomia, podróże i ogólnie pojmowana przyroda, dlatego postaram się pisać także o tym.